Τα χρόνια των Μνημονίων όλο και περισσότεροι Έλληνες μετανάστευσαν στο Κονγκό. Άλλος βρήκε δουλειά στο σούπερ μάρκετ, άλλος σε κατασκευαστική εταιρεία, άλλος στα ορυχεία.


Συνέντευξη στο Kubitu Kim


Η Αργυρώ Ζαφείρη κατάγεται από τη Σάμο. Τα τελευταία πέντε χρόνια ζει στο Λουμπουμπάσι και σε υψόμετρο 1.350 μέτρων. Γνωριστήκαμε με αφορμή κάποιες φωτογραφίες και βίντεο που δημοσίευσε στον προσωπικό της λογαριασμό στο facebook την 25η Μαρτίου.

Ήταν μία παρέλαση μέσα στη βροχή με μία σύνθεση εκπληκτική.



Η Ελληνική σημαία και παιδιά ντυμένα με ελληνικές παραδοσιακές στολές γεμάτα χαρά αν και πολύ μακριά από την πατρίδα, αν και μετανάστες σε μια ξένη χώρα.

Της ζήτησα, λοιπόν, να μου πει τα πάντα για τη ζωή της εκεί, για την ιστορία της και φυσικά για την Ελληνική κοινότητα και τα Ελληνάκια που μεγαλώνουν στο Κονγκό.

Ξέρετε πόσοι Έλληνες μαθητές φοιτούν σε ελληνικό δημόσιο σχολείο στο Λουμπουπάσι; Σύνολο 56! Λειτουργεί νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο!



Μου το περιγράφει και ο νους μου πάει στο δημοτικό σχολείο των Αρκιών με τους μόλις δύο μαθητές. Ο νους ταξιδεύει σε ακριτικά νησιά που τα σχολειά έχουν βάλει λουκέτο ελλείψει μαθητών...

-Τι δουλειά έχει μία Ελληνίδα Σεφ στο μακρινό Κονγκό;

«Μαθαίνω και μαθαίνω!!!! Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Σάμο. Με το Κονγκό καμία σχέση. Μόνον κάποιες όμορφες ιστορίες από τη γιαγιά μου που βρέθηκε για λίγο μετανάστης εδώ. Πριν από πέντε χρόνια περίπου και με την κρίση να έχει χτυπήσει πρώτα τον οικοδομικό κλάδο, έγινε μια πρόταση στο σύζυγό μου να έρθει σε μια κατασκευαστική εταιρία στο Κονγκό για να δουλέψει, αποδέχτηκε την πρόταση και έτσι είναι η πέμπτη συνεχόμενη χρονιά που βρίσκεται στο Κονγκό.

Παράλληλα, η κόρη μου και ο σύζυγος της, με τα παιδιά τους ακολούθησαν και είναι εδώ τέσσερα χρόνια, έτσι τα περισσότερα μέλη της οικογένειάς μου είναι πλέον εδώ και προσπαθώ να έρχομαι κι εγώ για όσο διάστημα μου το επιτρέπει η δουλειά μου. Φυσικά για εμένα είναι και μια εκπληκτική εμπειρία να γνωρίζω τα ήθη και τα έθιμα των ντόπιων, η επικοινωνία μου με αυτούς έχει αλλάξει πολλά πράγματα στο μυαλό μου, έχω εμπλουτίσει την κουζίνα μου με νέα υλικά, εξωτικά φρούτα, άλλα λαχανικά, παράξενα μανιτάρια, και τα βλέπω όλα από άλλη οπτική γωνία. Ήταν απίστευτη εμπειρία όταν με προσκάλεσαν και το δέχτηκα να επισκεφτώ, σπίτι ντόπιων, τόσο φιλικοί, τόσο καθαρή ματιά, που σε γοητεύει. Τρελαίνομαι για τις τοιχογραφίες τους, δεν υπάρχουν πολλά γράμματα στα ντόπια μαγαζιά, μόνο σχέδια, πολλές εικόνες με χρώματα λαμπερά, υπέροχα.... Και τα χρώματα στα ρούχα τους υπέροχα, χάρμα οφθαλμών!!!!




Παράλληλα, οι Έλληνες που είναι εδώ έχουν στενή επαφή με τη γαλλική, τη βελγική κουζίνα, την ιαπωνική και άλλες κουζίνες. Άδραξα, λοιπόν, την ευκαιρία και ζήτησα να με μυήσει σε αυτές τις κουζίνες, μια πολύ καλή φίλη που έχει ελληνικό εστιατόριο. Της οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ. Έτσι,  ασχολήθηκα με αυτές τις κουζίνες, σε αυτό το ταξίδι. Εκπαιδεύτηκα και αγάπησα παρασκευές από τις τρεις αυτές κουζίνες!!! Και από την άλλη, φυσικά, κάνω τα πειράματα και τις δοκιμές μου, παντρεύω υλικά της περιοχής με τι άλλο, με την ελληνική κουζίνα και ναι, έχει πολύ επιτυχία!!!! Πάντα υπάρχει κάποια πρόταση για να μαγειρέψω ελληνικά και το προκαλώ αν θέλετε κιόλας, μουσακά και ντολμαδάκια σε ορυχείο στη Μουτάντα στο κουλουέζι μα βέβαια γιατί όχι!!! Ελληνικό μπουφέ στο Βελγικό σχολειό: τέλεια!!! ρεφυθοκεφτέδες, φάβα, ντολμαδάκια, χωριάτικη και τζατζίκι σε πρώτο πλάνο, μουσακάς και στιφάδο και ναι στην υγειά μας η Ελλάδα παντού!!!!»

-Από τη Σάμο στο Κονγκό; Πώς ήταν τα χρόνια που μεσολάβησαν;

«Γεννήθηκα στις Βαλεοντάδες (αηδόνια) ένα πολύ μικρό χωριό της Σάμου. Σε μια κατσαρόλα δίπλα από το τζάκι. Γι' αυτό αγαπώ τις κατσαρόλες και λατρεύω το άρωμα του καπνού!!! Μεγάλωσα μαθαίνοντας από τη γιαγιά μου τα βότανα, τα μυρωδικά, την καλλιέργεια των λαχανικών, των φρούτων και τι μπορεί να παρασκευαστεί από αυτά με τον πιο απλό τρόπο. Η πρώτη απόπειρα ήταν στην ηλικία των 9 χρόνων  όταν ''παρασκεύασα" μαρμελάδα βατόμουρο με δανεική ζάχαρη και βατόμουρα από το δασάκι σε ένα μικρό εξωτερικό κουζινάκι. Κρυφά από τη γιαγιά μου έφτιαξα ένα νόστιμο γλυκό και κέρδισα μια καλή τιμωρία! Στην ηλικία των 14 μπήκα στην οικογένεια Ζαφείρη όπου εκεί ο Ξενοφών και η Ζαφειρώ -τα πεθερικά μου- μού έμαθαν τα μυστικά της ελληνικής κουζίνας, την τέχνη της απλότητας και της λεπτομέρειας.







Σπούδασα τη μαγειρική τέχνη και τη διοίκηση επισιτιστικών επιχειρήσεων. Βραβεύτηκα για την κατηγορία Ελληνική Δημιουργική Κουζίνα και το εστιατόριο «Απόλαυση» για την τέχνη της κατσαρόλας. Μετά από μεγάλη διαδρομή είμαι Executive Chef & food and Beverage Manager, μέλος της Λέσχης Αρχιμαγείρων Ελλάδος, μέλος και κριτής της Wacs "Παγκόσμιας Ομάδας Αρχιμαγείρων".




Εργάστηκα στην Κύπρο, τη Σκύρο και σε 5 αστέρων ξενοδοχείο στη Σαντορίνη. Το 2010 αποφάσισα να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα, να γνωρίσουν όσοι περισσότεροι γίνεται την ελληνική κουζίνα. Το καλοκαίρι του 2011 ξεκίνησα τα μαθήματα ελληνικής κουζίνας,www.cooklikeagreek.gr στο εστιατόριο μου "Απόλαυση". Τα συνέχισα το 2012 με μεγάλη επιτυχία».








Η οικονομική κρίση...

«... το εστιατόριο έκλεισε το 2013. Τα μαθήματα, όμως συνεχίζονται όπου κι αν βρίσκομαι. Τώρα είμαι για λίγο ακόμη στην Αφρική, στόχος μου είναι να γνωρίσουν όσο περισσότεροι γίνεται την ελληνική κουζίνα.

Τώρα ετοιμάζω ένα διατροφικό παιχνίδι για τα παιδιά του νηπιαγωγείου και του δημοτικού και ελπίζω να προλάβω τον χρόνο....

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα θα εργαστώ σε ένα πολύ όμορφο εστιατόριο στην Ύδρα για την καλοκαιρινή σεζόν και μετά...καλώς να έρθει ο επόμενος σταθμός!!!!»

-Πώς είναι η ζωή εκεί; 




«Το καθημερινό πρόγραμμα αρκετά διαφορετικό απ’ ότι στην Ελλάδα. Η καθημερινότητα στο Κονγκό ξεκινά από πολύ νωρίς από στις 6 ξημερώνει και νυχτώνει και νωρίς, το κλίμα είναι πιο βαρύ λόγο του υψομέτρου περίπου 1350 μέτρα. Δεν υπάρχουν πολλές επιλογές διασκέδασης, αλλά ούτε και χρόνος μένει,  αν εξαιρέσουμε τα Σαββατοκύριακα στην Ελληνική κοινότητα. Το σχολείο ξεκινά στις 7.30 το πρωί και τελειώνει στις 12.30 το μεσημέρι. Μεταξύ 12.00 και 13.00 είναι το ρεπό όλων των εργαζομένων.



Οι πρώτοι Έλληνες εδώ ασχολούνται με το εμπόριο, την εστίαση, τις οικοδομικές κατασκευές και έχουν μικρά παρασκευαστήρια με διάφορα προϊόντα διατροφής. Επίσης, υπάρχουν πολλοί Έλληνες οι οποίοι εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα, τόσο σε ελληνικές όσο και ξένες εταιρίες. Οι γυναίκες ασχολούνται πολύ με τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών και την οικογένεια. Πρέπει να πω ότι είναι όλες εξαιρετικές μαγείρισσες με πολύ υψηλά στάνταρ. Υπάρχουν τμήματα που αθλούνται οι γυναίκες και υπάρχει σχολική ποδοσφαιρική ομάδα παίδων και κορασίδων. Τα Ελληνόπουλα είναι παιδιά με εξαιρετική συμπεριφορά, άριστοι μαθητές και με πολλές ενασχολήσεις εκτός σχολείου, μαθαίνουν αγγλικά, γαλλικά, χορούς ελληνικούς, μοντέρνους άλλα και σπορ. Κάποια κάνουν τένις και ιππασία. Έχουμε παιδιά με πολλές διακρίσεις σε αθλήματα».

-Στο Λουμπουμπάσι η παρουσία της Ελληνικής κοινότητας είναι σημαντική. Πόσα Ελληνικά σχολεία υπάρχουν στην περιοχή και πόσο υποστηρίζονται από την ελληνική πολιτεία; 

«Είναι πολύ σημαντική και πολύ δυναμική η παρουσία της Ελληνικής Κοινότητας στο Λουμπουμπάσι, κάνει μεγάλο έργο, είναι ο συνδετικός κρίκος που κρατάει ενωμένους και αγαπημένους τους Έλληνες της περιοχής. Ο κύριος Γιώργος Ψαρομμάτης πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας, πολύ δραστήριος και δημιουργικός άνθρωπος, έχει προσφέρει σε κάθε τομέα και με κάθε τρόπο.

Όπως και η ορθόδοξη εκκλησία που πλέον έχει έναν εξαιρετικό ιερέα, τον πατέρα Νικόλαο και μπορούν όλοι οι Έλληνες αλλά και πολλοί ντόπιοι, να εκκλησιάζονται κάθε Κυριακή στην Εκκλησία μας.



Σχολεία έχουμε: Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο. Είναι Ελληνικά δημόσια σχολεία. Ακολουθούν και διδάσκονται το πρόγραμμα σπουδών της Ελλάδας. Συνολικά είναι 56 παιδιά και στεγάζονται στον χώρο της Ελληνικής Κοινότητας. Το ελληνικό κράτος στέλνει εκπαιδευτικούς και έχει πολύ καλή επικοινωνία με την κοινότητα και μάλιστα την 25η Μαρτίου είχαμε και επίσκεψη από τον Γεώργιο Βλάχο, συντονιστή για την Ελληνική Εκπαίδευση στην Αφρική ο οποίος ήταν ιδιαίτερα χαρούμενος με την προσπάθεια που γίνεται εδώ».

- Πόσο ζωντανή κρατιέται η Ελληνικότητα στη μακρινή Αφρική και πώς μεταδίδεται και στους υπόλοιπους πολιτισμούς; 


«Οι Έλληνες στο Λουμπουμπάσι είναι πολύ περήφανοι για την καταγωγή τους. Σε κάθε μεγάλη ή μικρή δραστηριότητα δεν ξεχνούν να το τονίζουν. Έχουν πολύ υψηλό το εθνικό φρόνιμα και λυπούνται για ότι συμβαίνει στην πατρίδα μας αυτό το διάστημα. Πραγματικά, τα παιδιά φορούν τις ελληνικές ενδυμασίες με αγάπη και καμάρι και φροντίζουν να τις τιμούν, όχι μόνον τις μέρες των εθνικών μας εορτών, αλλά σε καθημερινή βάση, με το ήθος και τη συμπεριφορά τους.

Θα σας πω ότι τα παιδιά του Γυμνασίου και του Λυκείου χόρεψαν τους ελληνικούς χορούς με υπερηφάνεια, μέσα στη βροχή, παρά τις αντιρρήσεις που υπήρχαν, να μη χορέψουν για προφανείς λόγους, όπως η ολισθηρότητα του δαπέδου και ίσως ένα καλό κρυολόγημα. Αυτή η στάση των παιδιών, ξεσήκωσε το κόσμο ευχάριστα και έγινε ένα γλέντι που δεν είχε προηγούμενο.

Η Ελληνική Κοινότητα στην Αφρική, όπως και κάθε Κοινότητα στον κόσμο, προσφέρει απλόχερα πολιτισμό, φιλοξενία, συμπαράσταση, γνώση και ελπίδα μέσα από τη νέα γενιά των Ελλήνων.

Η Ελληνικότητα μεταλαμπαδεύεται με μεγάλη επιτυχία και δυναμική, μέσα από την Κοινότητα και την Ορθόδοξη Ιεραποστολή του Κόνγκο, βοηθώντας ανθρώπους που χρειάζονται συμπαράσταση και βοήθεια.

Επίσης, υπάρχει άμισθο Γενικό Προξενείο με Πρόξενο και είναι εγγεγραμμένοι 350 'Έλληνες! Οι Έλληνες είναι πολύ αγαπητοί από τους ντόπιους κατοίκους, ζουν και συνυπάρχουν όμορφα και ειρηνικά μαζί τους χωρίς προβλήματα και συγκρούσεις».

-Τα τελευταία χρόνια με την οικονομική κρίση και τα μνημόνια έχουν αυξηθεί οι Έλληνες που μεταναστεύουν στην περιοχή; 

«Η μετανάστευση είναι αρκετά μεγάλη. Άλλωστε και η οικογένειά μου είμαστε από αυτούς που ήρθαν την τελευταία πενταετία. Είναι Έλληνες που δουλεύουν σε κατασκευαστικές εταιρίες, σε σούπερ μάρκετ, στα ορυχεία και στην Ελληνική Κοινότητα, στα σχολεία. Υπάρχει και εδώ κρίση. Δεν είναι απλό. Μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν αρκετές δυσκολίες στην καθημερινότητα. 'Έχει εταιρίες που έχουν κάνει απολύσεις και εδώ.. Όμως, όλοι ελπίζουμε  ότι θα βελτιωθούν όλα το συντομότερο».