Μετά τον θάνατο του Ξενάκη, επίσημη αντιπροσωπεία του Υπουργείου Πολιτισμού πήγε στο σπίτι του στο Παρίσι,
για να ζητήσει την τέφρα του.
Η σύζυγος του συνθέτη, Φρανσουάζ, τους είπε ότι την περίμενε αυτή τη στιγμή κι ότι ο Ξενάκης της είχε δώσει ακριβείς οδηγίες για το τι έπρεπε να κάνει...
Τους άφησε λοιπόν να περιμένουν για λίγο στο σαλόνι και σε λίγο εμφανίστηκε κρατώντας ένα κουταλάκι με στάχτη και μία χαρτοπετσέτα.
Πλησίασε τον επικεφαλής της αντιπροσωπείας
και πάρα πολύ σοβαρά του είπε: «Ηταν επιθυμία του Ξενάκη, όταν θα πέθαινε να σας παραδώσω τ'@ρχίδι@ του»!
Ο Ιάννης (Γιάννης) Ξενάκης (29 Μαΐου 1922- 4 Φεβρουαρίου 2001) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες
και αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα, διεθνώς γνωστός ως «Iannis Xenakis».
Οι πρωτοποριακές συνθετικές μέθοδοι που ανέπτυξε συσχέτιζαν τη μουσική και την αρχιτεκτονική με τα μαθηματικά και τη φυσική, μέσω της χρησιμοποίησης μοντέλων από τη θεωρία των συνόλων, τη θεωρία των πιθανοτήτων, τη θερμοδυναμική, τη Χρυσή Τομή, την ακολουθία Φιμπονάτσι κ.ά.
Παράλληλα, οι φιλοσοφικές του ιδέες για τη μουσική έθεσαν καίρια το αίτημα για ενότητα φιλοσοφίας, επιστήμης και τέχνης, συμβάλλοντας στο γενικότερο προβληματισμό για την κρίση της σύγχρονης ευρωπαϊκής μουσικής των δεκαετιών του 1950 και 1960.
Κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών, πολλές από τις σκληρές μάχες που δόθηκαν στην Αθήνα, έγιναν μέσα στις πολυκατοικίες που οχυρώνονταν οι αριστεροί.
Μία από τις πολυκατοικίες που χτυπήθηκαν από βρετανικό τανκ, ήταν και η δεύτερη γνωστή ως μπλε πολυκατοικία, στη συμβολή των οδών Μαυρομιχάλη και Ναυαρίνου.
Μέσα στο κτίριο είχαν οχυρωθεί φοιτητές, μέλη του λόχου Μπάυρον, που μάχονταν σκληρά....
Όταν το τανκ των Βρετανών χτύπησε με οβίδες την πολυκατοικία, οι απώλειες ήταν αναπόφευκτες. Τρία άτομα σκοτώθηκαν ακαριαία, ενώ πολλοί τραυματίστηκαν σοβαρά....
Ένας από αυτούς ήταν και ο συνθέτης Ιάννης Ξενάκης, ο οποίος από την αρχή της δεκαετίας του ΄40 ήταν φοιτητής του Πολυτεχνείου και είχε ενταχθεί στην αντίσταση.
Μεταπολεμικά αναδείχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα και έγινε διεθνώς γνωστός ως Iannis Xenakis....
Όταν το τανκ κινήθηκε κατά των οχυρωμένων στην πολυκατοικία, ο Ξενάκης δεν πρόλαβε να προστατευτεί και τα θραύσματα της οβίδας τον πέτυχαν στο πρόσωπο, με αποτέλεσμα τον βαρύ τραυματισμό του και την απώλεια του αριστερού του ματιού....Ο ίδιος έχει περιγράψει τη στιγμή που χτυπήθηκε: «Έχασα τις αισθήσεις μου. Σε λίγο με μετέφεραν με μίαν άσπρη σημαία σε μια άλλη πολυκατοικία, όπου υπήρχαν κάτι πρώτες βοήθειες. Τους άκουσα να λένε: Θα ζήσει μόνο λίγες ώρες, τουλάχιστον ας πεθάνει ήσυχος.
Και μου έκαναν ενέσεις για να μην πονάω.
Ούτε τίποτε το αντισηπτικό, ούτε πρώτες βοήθειες. Όμως, δεν πέθανα. Όταν συνήλθα, η Μάχη, μια φίλη, κι αυτή στρατευμένη φοιτήτρια, μου κρατούσε το χέρι...
Ο ουρανίσκος ήταν τρύπιος. Εδώ κι εκεί κομμάτια δόντια, σάρκες, τρύπες. Η οδοντοστοιχία μου, κομμάτια.
Το αριστερό μάτι είχε χτυπηθεί.
Το ίδιο μου το αίμα με έπνιγε. Έκανα εμετό, ούτε θυμάμαι...
Μας άφησαν εκεί μερικές ώρες κι ύστερα ξαναγύρισαν και με πήγαν σ’ ένα νοσοκομείο».
Ο Ξενάκης κατάφερε να μείνει ασύλληπτος και το 1947 διέφυγε στο Παρίσι, από όπου του απαγορευόταν να ξαναγυρίσει, λόγω της ερήμην καταδίκης του σε θάνατο για λιποταξία.
Το 1965 πήρε τη γαλλική υπηκοότητα και όταν το 1974 δόθηκε αμνηστία μπόρεσε να επιστρέψει στην Ελλάδα.
Δίδαξε σύνθεση στη Σορβόνη, ανακηρύχτηκε διδάκτωρ και καθηγητής σε πολλά πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής και τιμήθηκε με πολλά διεθνή βραβεία και διακρίσεις.
Από το 1966 διηύθυνε το Κέντρο Έρευνας για την Πρωτοποριακή Μουσική στο Παρίσι, ενώ ίδρυσε στην Ελλάδα το Κέντρο Σύγχρονης Μουσικής Έρευνας, που αποτελούσε όνειρο της ζωής του.
Στις 23 Ιανουαρίου του 2001 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 4 Φεβρουαρίου, πέθανε στο Παρίσι....
Πηγή: Unfollow
ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ #MLK Music Links Knowledge
Ο πειραματιστής Ιάννης Ξενάκης με το δυναμικό και πολύπλευρο έργο του ξεσήκωσε τις δυνάμεις της δημιουργίας συνδυάζοντας τη δύναμη και το φως των ήχων.
Ο Ξενάκης χρησιμοποίησε ως βάση για τις περισσότερες συνθέσεις του μαθηματικά μοντέλα, με αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί «νεοπυθαγόρειος».
Στο γενικότερο πλαίσιο της κρίσης της σύγχρονης δυτικοευρωπαϊκής μουσικής μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, επεδίωξε να ξεφύγει από το αδιέξοδο στο οποίο θεωρούσε ότι είχε οδηγήσει η σειραϊκή και μετασειραϊκή μουσική.
Στην προσπάθειά του να ξεφύγει από αυτό που έβλεπε ως αδιέξοδο της σειραϊκής μουσικής στη δεκαετία του 1950, ο Ξενάκης στράφηκε στα μαθηματικά και στην αρχιτεκτονική. Προσπάθησε, δηλαδή, να εφαρμόσει στη μουσική τους φυσικούς νόμους που διέπουν διάφορα φαινόμενα, όπως π.χ. το θρόισμα των φύλλων ενός δέντρου, την οχλοβοή μιας διαδήλωσης, το τερέτισμα των τζιτζικιών κ.ά., δημιουργώντας μια μουσική «ηχητικών μαζών», «συμπάντων» ή «γαλαξιών»...
Το πρώτο έργο που σηματοδοτεί την πρωτοποριακή αυτή κατεύθυνση, που θα ονομάσει αργότερα «στοχαστική μουσική», είναι οι «Μεταστάσεις» (1954) για 61 όργανα.
Στο ίδιο ηχητικό αποτέλεσμα μιας μουσικής ηχητικών μαζών έφτασαν πάντως, με εντελώς διαφορετική αφετηρία και φιλοσοφία, δύο σύγχρονοι συνθέτες του Ξενάκη λίγα χρόνια αργότερα, ο Γιέργκι Λίγκετι, με το έργο του «Ατμόσφαιρες» (1961), καθώς και ο Κριστόφ Πεντερέτσκι, με το έργο του «Θρηνωδία» για τα θύματα της Χιροσίμα (1960).
Τα συγκεκριμένα έργα, μαζί με τις «Μεταστάσεις» του Ξενάκη, που προηγήθηκε χρονολογικά (1954), είναι τα πρώτα αυτού του νέου μουσικού ακούσματος των «ηχητικών μαζών», αποτελώντας ταυτόχρονα τα έργα που έκαναν και τους τρεις συγκεκριμένους συνθέτες ευρύτερα γνωστούς.
Τα «Πιθοπρακτά» που ακολούθησαν ήταν η πρώτη απόπειρα του Ξενάκη να τυποποιήσει τη συνθετική τεχνική που είχε αρχίσει να εφαρμόζει με μαθηματικές θεωρίες, δημιουργώντας τη «στοχαστική μουσική».
Στο έργο αυτό εφάρμοσε νόμους της θερμοδυναμικής που περιγράφουν τη συμπεριφορά ενός αερίου κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, αντιστοιχώντας παραμέτρους της μουσικής με τη συμπεριφορά των μορίων ενός αερίου.
Τα «Έοντα» είναι ένα έργο το οποίο προκαλεί εικόνες από το τυχαίο παιχνίδι, ακτινοβολούντος φωτός με τα νερά καταρρακτών. Βασίζεται τόσο στη «συμβολική» μουσική (θεωρία συνόλων) όσο και στη «στοχαστική» μουσική (θεωρία πιθανοτήτων). Δημιουργεί τον δικό του χρόνο και προχωρεί στη συνέχεια στην αντιμετώπιση του προβλήματος του χρόνου με μουσικά μέσα, προσφέροντας ένα εκπληκτικό και δυνατό αποτέλεσμα...
0 comments
Το μήνυμα σας