Μια κριτική προσέγγιση στο βιβλίο του Σταμάτη Μαλέλη «Στη Σκιά του Μαύρου Ήλιου».

Μ` αρέσουν οι άνθρωποι που τσαλακώνονται, που τολμούν να απεγκλωβιστούν από τον φαινότυπό τους για να τιμήσουν την ευάλωτη αυθεντικότητά τους.

Ο Σταμάτης Μαλέλης το αποτόλμησε ξανά με το δεύτερο βιβλίο του «Στη Σκιά του Μαύρου Ήλιου» που καταπιάνεται κι αυτό, όπως και το πρώτο («Το τέρας κι εγώ») με την κατάθλιψη.
Ο Μαλέλης χωρίς ν` απενδυθεί (και καλά κάνει) τη δημοσιογραφική οπτική του στοιχειοθετεί μια μυθιστορηματική βιογραφία στην οποία μιλάει για τη γυναικεία πλευρά της κατάθλιψης με έναν αντρικό τρόπο.


Υπάρχει γυναικεία πλευρά στη κατάθλιψη; Φαίνεται πως υπάρχει.

Έχει περισσότερο σπαραγμό και λιγότερη σιωπή. 

Έχει περισσότερη φροντίδα στους άλλους και ενίοτε εγκληματική αμέλεια προς τον εαυτό.

Έχει περισσότερη συμμόρφωση με το κοινωνικά αποδεκτό και χρόνια αμέλεια για τις ιδιαίτερες βαθιές επιθυμίες που σε καθορίζουν.

Σε κάνει να μοιάζεις με πολυτελή κατοικία που έχει στηθεί σε τσίγκινη βάση, χωρίς ρίζες, χωρίς θεμέλια…

Πολλές φορές τα συμπτώματά της δεν είναι ορατά από τους άλλους, φαινομενικά είσαι λειτουργικός αλλά εσύ ξέρεις βαθιά μέσα σου πως κάτι δεν πάει καλά. Κι όταν τα συμπτώματα εκδηλωθούν, τότε η κατάθλιψη έχει προχωρήσει αρκετά κι οι πληγές που σου έχει ανοίξει ήδη έχουν αρχίσει να αιμορραγούν.

Ο συγγραφέας περιγράφει αυτή την πορεία και στα δύο του βιβλία. Το πώς δηλαδή η κατάθλιψη σου τρώει την ψυχή και συ συνεχίζεις να την προστατεύεις, να μην την αφήνεις να εκδηλωθεί γιατί φοβάσαι «το στίγμα» της. 

Αλλά και το πώς όλα ΜΠΟΡΟΥΝ να αλλάξουν.

Σ` αυτό το δεύτερο βιβλίο η ηρωίδα είναι «κοινωνικά καταξιωμένη» με μια ζωή σχεδόν ζηλευτή. Μόνο που αυτή την κοινωνική καταξίωση την έχει πληρώσει και συνεχίζει να την πληρώνει με τα παιδικά της όνειρα και με τις βαθύτερες επιθυμίες της. Μέχρι που συναντάει τον έρωτα στο πρόσωπο ενός άντρα που έχει παλέψει για χρόνια με «το τέρας». Και της είναι δύσκολο πια να (του) κρυφτεί. Γιατί ο καθρέφτης της σχέσης παρα-είναι διαυγής. Και τότε οι δύσκολες αμφιταλαντεύσεις που είναι θαμμένες κάτω από πολλές στιβάδες ανημπόριας και αμέλειας έρχονται στην επιφάνεια και ζητάνε αποφάσεις ζωής.

Και κάπως έτσι αναδύονται σπουδαία και κρίσιμα ερωτήματα όπως:

Τι είναι εγκατάλειψη; 

Τι είναι επιτυχία και πώς εγκλωβίστηκα σε πεποιθήσεις που δανείστηκα και ξέχασα τα δανεικά; 

Γιατί και πώς η κρίση των τελευταίων χρόνων στις ταλαιπωρημένες ψυχές μας μπορεί και να δείχνει διέξοδο αυτογνωσίας; 

Ερωτήματα που αναδύονται και απαντώνται σ' αυτό το βιβλίο που διαβάζεται με μια ανάσα …και βοηθάει.


Βοηθάει γιατί δείχνει πως όσο και εκτεταμένες να είναι οι πληγές της κατάθλιψης, υπάρχει δρόμος επιστροφής. Επιστροφής στο πραγματικό σπίτι σου, το αυθόρμητο παιδί και έφηβο που πάντα υπάρχει μέσα σου και συνεχίζει να σου ψιθυρίζει «τα θέλω» του, έστω κι αν εσύ κωφεύεις για χρόνια γιατί δεν αντέχεις αυτά που σου λέει. 

Βοηθάει γιατί σου δείχνει ότι δεν είσαι μόνος κι άλλοι πριν από σένα πέρασαν απ` το στενό και σκοτεινό δρόμο, πάγωσαν κι απελπίστηκαν, εγκατέλειψαν αλλά όταν ζήτησαν βοήθεια, βρέθηκε ένα χέρι να τους πιάσει και να τους βοηθήσει να πάνε απέναντι. 

Βοηθάει γιατί σε κάνει να αφυπνιστείς και να αναγνωρίσεις πως δεν έχεις μόνο εσύ σκοτεινές και σκονισμένες γωνίες. Όλοι έχουμε. Αλλά όταν τις αγκαλιάζεις, τις αναγνωρίζεις και ζητήσεις βοήθεια μπορείς να περάσεις στη ζεστή, στη φωτεινή πλευρά της ζωής, που αντέχει τη σκιά και την περιλαμβάνει, χωρίς να αφήνει το σκοτάδι της να την καταπιεί.

Κι η ελπίδα που στηρίζεται στην ευθύνη και στην απόφαση για τη «σωτηρία της ψυχής είναι σπουδαίο πράγμα».


* Η Αγγελική Πλουμά είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, ασχολείται κι είναι ταγμένη στην Ανάπτυξη του Δυναμικού Ατόμων και Οργανισμών. Εφαρμόζει κατ` αποκλειστικότητα στην Ελλάδα το πρόγραμμα ανάδειξης ταλέντων «ο Δρόμος της Πεταλούδας» και είναι συγγραφέας του σχετικού βιβλίου, «Ζωές που ξεχωρίζουν, ιστορίες που μεταμορφώνουν» (Φίλντισι, 2015) καθώς και της συλλογής διηγημάτων «Η Φωνή της Πεταλούδας». Έχει βραβευθεί σε πολλούς πανελλήνιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς.